สุนัขตั้งท้อง ดูแลยังไง? คู่มือวิธีดูแลสุนัขตั้งครรภ์อย่างปลอดภัย

หลังจากที่สุนัขเริ่มตั้งท้อง ความเปลี่ยนแปลงของสุนัขจะเกิดขึ้นทั้งกับสุนัขและเจ้าของที่ต้องคอยดูแล ด้วยร่างกายและฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป หลังจากเริ่มตั้งท้อง ตลอดช่วงเวลาที่ตั้งท้องกว่า 60 วัน มีสิ่งที่เจ้าของต้องเตรียมพร้อม เตรียมรับมือ ทั้งความเปลี่ยนแปลงด้านสุขภาพ สรีระและอาหาร สุนัขต้องได้รับการดูแลมาเป็นพิเศษ เพื่อเตรียมความพร้อมคลอดลูกๆ ที่น่ารักนั่นเอง ระหว่างนี้ เจ้าของต้องทำอะไรบ้าง เพื่อได้ช่วยให้น้องหมาได้คลอดอย่างปลอดภัย มีสุขภาพแข็งแรง มาดูวิธีดูแลสุนัขท้อง เพื่อให้น้องหมาที่กำลังตั้งครรภ์แข็งแรงปลอดภัยกันเถอะ

หมาสีดำขาว ในอ้อมกอดของเจ้าของ
Photo by Kayla Farmer on Unsplash

สุนัขตั้งท้องช่วงไหน ตั้งท้องนานแค่ไหน

หลังจากสุนัขโตจนถึงช่วงวัยที่พร้อมผสมพันธุ์ โดยทั่วไปจะเป็นช่วงอายุ 6 เดือนขึ้นไป ความพร้อมในการเริ่มสืบพันธุ์จะแตกต่างตามกันตามสายพันธุ์ ในช่วงพร้อมสืบพันธุ์ (ช่วงติดสัด) หรือ Estrus นั้น สุนัขเพศเมียจะหลั่งสารฟีโรโมนเพื่อดึงดูดเพศผู้ให้มาผสมพันธุ์ 

ความถี่บ่อยโดยเฉลี่ยของสุนัขติดสัดจะอยู่ที่ปีละ 1-2 ครั้ง ซึ่งสุนัขเพศเมียจะมีอาการที่ชัดเจนและสามารถสังเกตได้ โดยที่อวัยวะเพศของตัวเมีย จะมีขนาดใหญ่ขึ้น บวมแดงและอาจมีเลือดซึม น้องจากนี้ยังมีเมือกขาวขุ่น มีเมือกไหลอยู่ตลอดเวลา ส่งเสียงร้องในลำคอหรืออยู่ไม่สุขเท่าไหร่ หากมีอาการเหล่านี้แสดงว่าสุนัขของคุณอยู่ในช่วงติดสัดอยู่นั่นเอง
หลังจากช่วงติดสัด สุนัขจะผสมพันธุ์กับตัวผู้ ซึ่งอาจผสมกับตัวผู้ได้หลายตัวและทำให้ลูกสุนัขมีลักษณะเด่น-ด้อย แตกต่างกันออกไป หลังจากเริ่มตั้งท้อง สุนัขจะใช้เวลาในการอุ้มท้อง 9 สัปดาห์ หรือ ประมาณ 60-65 วัน ก่อนจะมีเจ้าตัวน้อยออกมา ให้เราได้ปวดหัวเพิ่มกันอีก

สุนัขเวลาตั้งท้องดูยังไง มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง

หลังจากผ่านพ้นการผสมพันธุ์แล้วเริ่มต้นการตั้งท้อง สุนัขจะเกิดความเปลี่ยนแปลงที่เจ้าของต้องหมั่นสังเกต การตรวจสอบการท้องที่แม่นยำที่สุดคือการเจาะเลือดไปตรวจกับสัตวแพทย์ แต่เจ้าของก็สามารถตรวจสอบเบื้องต้นก่อนได้ ว่าสุนัขกำลังตั้งท้องอยู่หรือไม่

ความเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย ของสุนัขตั้งท้อง

เมื่อเริ่มตั้งท้อง บริเวณเต้านมของสุนัขจะมีลักษณะที่สังเกตได้ทันที หัวนมจะเริ่มเต่งตึงและขยายใหญ่ขึ้น จะมีสีที่คล้ำขึ้น  ฐานรอบหัวนมจะขยายกว้าง บางครั้งจะมีน้ำนมซึมบ้าง นอกจากนี้ สุนัขจะมีน้ำหนักเพิ่ม มีการกินอาหารต่างๆ ในปริมาณที่มากกว่าปกติ 

ความเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรม ของสุนัขตั้งท้อง

ในช่วงตั้งท้องแรกๆ จะมีการเข้ามาเล่นและพยายามอ้อนเจ้าของตามปกติ แต่ในช่วงที่ท้องแก่มากขึ้น สุนัขจะค่อนข้างปลีกตัวออกและจัดการที่นอน หรือ หาสถานที่ที่ดูปลอดภัยสำหรับพักตัว เพื่อเตรียมพร้อมในการคลอด ส่วนนี้เป็นสัญชาตญาณตามธรรมชาติ เพื่อสร้างความปลอดภัยให้กับลูกน้อยที่กำลังจะเกิดมานั่นเอง

ความเปลี่ยนแปลงด้านการกินอาหาร ของสุนัขตั้งท้อง

สุนัขจะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ทั้งจากการแบกลูกน้อยในท้องและการที่ต้องกินอาหารเพิ่มเพื่อบำรุงร่างกาย โดยทั่วไปในช่วงการตั้งท้อง 1-6 สัปดาห์แรกนั้นให้เพิ่มปริมาณอาหารจากที่ให้ปกติเล็กน้อย แต่ในช่วงสัปดาห์ที่ 7-9 ให้เพิ่มปริมาณอาหาร 15-20% เพื่อให้เพียงพอ ทั้งกับตัวแม่สุนัขและลูกๆ ที่เริ่มดูดซึมอาหารในท้อง นอกจากนี้ยังเป็นการเตรียมพร้อมให้แม่สุนัขมีน้ำนมเพียงพอให้เลี้ยงลูกๆ ได้ด้วย  

อาหารของสุนัขตั้งท้อง จะเน้นอาหารที่มีโปรตีนสูงอย่างน้อย 22% เพื่อให้ร่างกายแข็งแรงและสารอาหารเพียงพอต่อลูกๆ ที่อยู่ในท้อง

ลองดูอาหารสุนัขสูตรพรีเมียมจาก JOMO ที่มีโปรตีนสูง 23% เหมาะกับสุนัขตั้งครรภ์​ นอกจากนี้ยังอุดมไปด้วยวัตถุดิบสุดพรีเมียม อย่างน้ำมันปลาแซลมอน เนื้อแกะออสเตรเลีย ช่วยให้น้องหมาที่กำลังตั้งครรภ์สดใส สุขภาพดี แข็งแรง สั่งซื้ออาหารสุนัขพรีเมียม JOMO ให้กับน้องหมาตั้งครรภ์ของคุณได้แล้ววันนี้ ส่งฟรีทั่วประเทศ

ลูกสุนัขสองตัว กำลังจ้องมอง
Photo by Elena Mozhvilo on Unsplash

อาการแพ้ท้องในสุนัข

สุนัขสามารถแพ้ท้องได้ แต่อาการแพ้ท้องของสุนัขจะไม่ได้เหมือนของมนุษย์เรา โดยพวกเขาจะมีพฤติกรรมที่แตกต่างไปจากเดิมเล็กน้อย เกิดขึ้นจากการที่ฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนแปลงไป สัญญาณของการแพ้ท้องของสุนัขที่สามารถสังเกตได้ เช่น

อาการอาเจียน

สุนัขจะมีอาการอาเจียนในช่วงวันที่ 21-25 หลังจากตั้งท้อง เนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในร่างกาย การอาเจียนไม่มีอันตรายใดๆ แต่จะพบได้เล็กน้อย สุนัขจะไม่ได้มีอาการเหล่านี้มากนัก หากมีอาการอาเจียนให้ปรับอาหารสุนัข เป็นการให้อาหารน้อยลงในแต่ละมื้อแต่ให้อาการต่อเนื่องตลอดวัน

นิสัยเปลี่ยนไป

สุนัขที่เคยมีนิสัยขี้เล่น ชอบวิ่งเล่น ในช่วงที่ท้องก็จะมีลดความคึกคักตรงนี้ลงไปบ้าง จะมีการแยกตัวออกจากผู้คนหรือออกจากสุนัขตัวอื่น ปกติแล้วไม่นับว่ามีอันตรายใดๆ เพียงแค่เป็นสัญญาณการเตรียมพร้อมเพื่อเป็นแม่เท่านั้น

ลูกสุนัขโกลเด้นห้าตัว พื้นหลังธรรมชาติสีเขียว
Photo by Bharathi Kannan on Unsplash

ข้อควรระวังและวิธีดูแลสุนัขตั้งท้อง จนถึงหลังคลอด

ในช่วงท้องแก่และคลอดลูกใหม่ๆ  มีสิ่งที่เจ้าของต้องสังเกตและระมัดระวังมากเป็นพิเศษ เพื่อสุขภาพที่ดีของแม่สุนัขและลูกๆ ให้แข็งแรงและไม่มีอันตรายจากการคลอด

การให้แคลเซียมเพียงพอต่อแม่สุนัขช่วงให้นม

แคลเซียมเป็นสารอาหารที่จำเป็นมากต่อการสร้างน้ำนม ดังนั้นแล้วแม่สุนัขหลังคลอดควรได้รับแคลเซียมมากเป็นพิเศษในช่วงให้นมลูก โดยอาจเพิ่มเมนูอย่างนมแพะ หรือ นมสำหรับสุนัข ให้กับแม่สุนัขระหว่างช่วงให้นม เนื่องจากสุนัขอาจจะเกิดโรคไข้น้ำนม (Eclampsia in Dogs) ซึ่งเกิดจากแคลเซียมในร่างกายไม่เพียงพอ มีผลรุนแรงถึงขั้นทำให้ช็อกและตายได้

อย่างไรก็ตามไม่ควรให้แคลเซียมเสริมในระหว่างตั้งท้อง เพราะอาจทำให้เกิดภาวะคลอดยากของสุนัขได้

ตรวจสุขภาพกับสัตวแพทย์ 

การตรวจสุขภาพของสุนัขก่อนคลอด จะเป็นการเตรียมความพร้อมเพื่อความมั่นใจว่าสุนัขมีสุขภาพแข็งแรงเพียงพอ เพราะในกรณีที่แม่สุนัขอายุมาก อาจต้องได้รับอาหารเสริมหรือการดูแลเป็นพิเศษ เพื่อความปลอดภัยของแม่และลูกสุนัขที่จะเกิดมา

ช่วงท้องแก่ ต้องดูแล แยกแม่สุนัขออกจากสุนัขที่เป็นเริมหรือป่วย

โรคเริมในสุนัข (Canine herpesvirus) เป็นโรคที่พบได้ทั่วไปแต่ไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่โรคเริมนั้นมีผลที่รุนแรงต่อลูกสุนัขแรกเกิด มีความอันตรายและสามารถติดต่อกันจากแม่สุนัขลงไปสู่ลูกสุนัขในท้องได้เช่นกัน ซึ่งต้องระวังไม่ให้สุนัขที่ป่วยเข้าใกล้กับแม่สุนัขที่ตั้งท้องอยู่ 

ดูแลสถานที่ที่สุนัขจะคลอดให้เหมาะสมกับการคลอด

ช่วงใกล้คลอดสุนัขบางตัวจะขุดหลุมหรือโพรง เพื่อให้พร้อมกับการคลอด แต่สุนัขบางตัวก็จะคลอดในพื้นที่บ้าน ที่นอนของตัวเองเช่นกัน เจ้าของต้องเตรียมผ้าหรือหมอนเพิ่มเพื่อให้สุนัขได้พิงหลังเพียงพอ ให้ดุมีความอบอุ่นเพราะอากาศหนาวและพื้นที่ที่เปียกชื้นเป็นอันตรายต่อลูกสุนัขแรกเกิดได้

สุนัขสีน้ำตาลนอนอยู่บนเบาะสีขาวในบ้าน
Photo by Chewy on Unsplash

ความเสี่ยงในการแท้งลูกของสุนัข

สิ่งหนึ่งที่เจ้าของต้องระวังมากเป็นพิเศษ คือความเสี่ยงที่สุนัขจะแท้ง ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นได้ หากสุนัขไม่ได้รับการดูแลและป้องกันปัจจัยเสี่ยงที่ดีพอ ปัจจัยที่ทำให้สุนัขแท้งลูกได้นั้น มีดังนี้

การติดเชื้อต่างๆ ในช่วงตั้งท้อง

ในสุนัขช่วงตั้งท้อง จำเป็นต้องแยกสุนัขที่ป่วยให้ห่างจากกัน เพราะอาจเกิด โรคบรูเซลโลสิสในสุนัข หรือ โรคเริมในสุนัข  ทั้งสองอาการนี้ส่งผลให้สุนัขเกิดการแท้วลูกได้ เป็นอันตรายและสามารถติดต่อได้ง่ายระหว่างสุนัขกันเอง 

การขาดสารอาหาร

สาเหตุหลักอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นได้บ่อยในการแท้งลูกสุนัข การขาดสารอาหารนั้นมักเกิดจากการที่สุนัขได้รับสารอาหารตามปกติทั้งที่ควรได้รับมากกว่าช่วงปกติอย่างน้อย 15 – 20% การให้อาหารที่ไม่มีประโยชน์ อาหารที่ปรุงมากเกินไป หรือโปรตีนไม่เพียงพอ ก็เป็นสาเหตุที่ต้องระมัดระวังเช่นกัน

ฮอร์โมนในร่างกายผิดปกติ

สุนัขบางตัวที่เริ่มตั้งท้องในช่วงวัยที่อ่อนเกินไป อาจเกิดภาวะขาดฮอร์โมน ซึ่งการขาดฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน ส่งผลให้การตั้งท้องในสุนัขไม่สมบูรณ์ เมื่อครรภ์ไม่สมบูรณ์ก็เสี่ยงต่อการแท้งลูกของสุนัขได้ด้วย

ความผิดปกติทางพันธุกรรม

พันธุกรรมของสุนัขบางสายพันธุ์โดยเฉพาะสุนัขพันธุ์เล็กนั้น มีความเสี่ยงในการแท้งลูกได้ง่ายกว่า เนื่องจากความสมบูรณ์ของการปรับแต่งสายพันธุ์ของสุนัขทำให้ร่างกายของพวกมันเปลี่ยนแปลงไป ทุกครั้งที่สุนัขเริ่มตั้งครรภ์ควรพาไปตรวจกับสัตวแพทย์ เพื่อป้องกันสาเหตุและรับยา หรือ อาหารเสริมต่างๆ เพื่อให้สุนัขแข็งแรงพร้อมคลอดลูก 

สรุปการดูแลสุนัขขณะตั้งครรภ์ ดูแลบำรุงหมาท้องให้แข็งแรง 

สุนัขในช่วงตั้งท้องต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษตลอด 65 วัน ที่ตั้งท้องไปจนถึงการคลอดลูก สุนัขจะมีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปบ้าง แต่น้ำหนักตัวจะเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด เพราะเรื่องอาหารที่ต้องรับมากขึ้นกว่าปกติ และที่สำคัญการขาดสารอาหารนับเป็นสาเหตุหลักๆ ของสุนัขที่แท้งลูกได้ อาหารของสุนัขที่ดีนั้นต้องมีโปรตีนสูง ไขมันต่ำ สารอาหารต่างๆ ครบถ้วน

อาหารสุนัขเกรดพรีเมียม JOMO ใส่ใจในการเลือกเนื้อแกะออสเตรเลียคุณภาพดี เพื่อให้สุนัขได้กลิ่นของอาหารมากขึ้น พร้อมอร่อยได้ทุกมื้อและยังมีโปรตีนสูงถึง 23% ในแต่ละมื้อ นอกจากนี้ยังมีน้ำมันปลาแซลมอน ให้น้องหมามีสุขภาพดีขนสวย ร่างกายแข็งแรง ทั้งได้ดูแลสุขภาพน้องหมาและยังได้ดูแลลูกๆ ในท้องได้เป็นอย่างดี สั่งซื้ออาหารสุนัขเกรดพรีเมียม JOMO ได้แล้ววันนี้ ส่งฟรีทั่วประเทศไทย

บำรุงขน บำรุงผิวหนัง ลดคราบน้ำตา
อาหารสุนัขสูตรแกะและข้าว ยี่ห้อ โจโม่ ขนาด 10 กิโลกรัม

น้องหมาท้อง อาบน้ำได้ไหม?

น้องหมาตั้งท้องสามารถอาบน้ำได้ตามปกติ ช่วยให้สุนัขที่ตั้งครรภ์รู้สึกสะอาด สบายตัว ลดการสะสมของแบคทีเรีย แต่ควรจะเลือกใช้แชมพูอ่อนๆ ไม่มีสารเคมี จัดสถานที่ให้ปลอดภัยกับสุนัขท้อง ไม่อาบน้ำในที่ลื่น หรือที่ๆ อาจจะทำให้เกิดการกระแทก อาบน้ำช้าๆ ใจเย็นๆ และคอยสังเกตุอาการของน้องหมาเสมอ

สุนัขท้องต้องดูแลเรื่องไหนเป็นพิเศษ

โดยทั่วไปจะเป็นการดูแลความพร้อม ตรวจสุขภาพทั่วไปของสุนัข เน้นดูแลพิเศษคือเรื่องอาหารให้ในแต่ละมื้อว่าเพียงพอต่อความต้องการหรือไม่ สุนัขช่วงตั้งท้องจะมีการเบื่ออาหารบ้าง สามารถแก้ไขด้วยการปรับเปลี่ยนเมนู และเพิ่มอาหารที่มีกลิ่นเนื้อสัตว์ต่างๆ จะช่วยเพิ่มความอยากอาหารได้มากขึ้น

สุนัขตั้งท้องออกกำลังกายได้ไหม?

ในช่วงท้องตั้งแต่ช่วงแรกไปจนถึง 40 วัน สุนัขสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ในช่วงท้องแก่ เริ่มมีท้องใหญ่ขึ้นในช่วงใกล้คลอด 1-2 สัปดาห์ ไม่ควรเล่นหรือพาสุนัขออกกำลังกายเยอะมากนัก สุนัขในช่วงใกล้คลอดจะนิ่งๆ และ หาโพรงหรือกล่อง เพื่อเตรียมพร้อมในการคลอดลูก

สุนัขใกล้คลอด ต้องเตรียมอะไรบ้าง

โดยธรรมชาติสุนัขใกล้คลอดจะเตรียมหลุม หรือ โพรงเพื่อคลอดลูกได้อย่างปลอดภัย แต่กับสุนัขที่เลี้ยงที่บ้าน อาจหาเป็นกล่องลังและปูด้วยเบาะนุ่มๆ เพื่อให้สุนัขได้คุ้นชินในการมาเตรียมตัวคลอดได้